بازخوانی سیمای اصیل باغ شاه اشرف البلاد (بهشهر)؛ در دوره های مختلف تاریخی

باغ شاه بهشهر یکی از باغ‌هایی است که در زمان شاه عباس صفوی و همزمان با پایه‌ریزی شهر اشرف‌البلاد (بهشهر کنونی)، به‌عنوان دیوانخانه - محلی برای به حضور پذیرفتن و پذیرایی از سفرا و مهمان‌های دربار - در این شهر ساخته شد. این باغ در طول تاریخ زندگی خود دچار تغییرات و تحولات بسیار شده است و آنچه اکنون از آن مشاهده می‌شود، بیشتر شبیه به یک پارک امروزی است تا یک باغ ایرانی؛ اما نظم هندسی موجود در باغ و نظام کاشت درختان کهن‌سال باغ و گردش آب موجود و دیواره مستحکم و برج و باروهای قدیمی آنکه تا به امروز باقی‌مانده‌اند، تصویر کلی از چهره اصیل باغ را تداعی می‌کنند. این تغییرات که ساختار باغ را متحول نموده است، به یکباره اتفاق نیفتاده بلکه به‌مرور و در طی دوره‌های تاریخی متعدد و بر اثر توجهات و بی‌توجهی‌های پیاپی به‌وجود آمده است. بنابراین این مقاله در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که با وجود تغییر بخش‌های گسترده‌ای از باغ و با در دست داشتن مجموعۀ اسناد و شواهد باقی‌مانده، بازیابی ساختار باغ شاه بهشهر در دوره‌های مختلف تاریخی چگونه امکان‌پذیر است؟ ازاین‌رو سعی شده تا با بررسی بخش‌های باقی‌مانده از ساختار اصیل باغ و مطالعه متون و اسناد تاریخی موجود، چهره اصیل باغ تا حد ممکن آشکار و سیر تحولات آن مشخص شود.